از میان مشکلاتی که ممکن است بعد از پیوند رخ دهد، عفونت‌های ویروسی جایگاه ویژه‌ای دارند. این عفونت‌ها نه‌تنها می‌توانند به‌طور مستقیم باعث بیماری و نارسایی شوند، بلکه ممکن است کلیه پیوندی را نیز به خطر بیندازند. در ایران هم مانند بسیاری کشورها، روند رو به افزایش بیماران نیازمند پیوند کلیه، لزوم شناسایی دقیق‌تر ویروس‌های شایع و ارائه برنامه‌های مراقبتی جدی‌تر را برجسته می‌کند. بررسی میزان شیوع این ویروس‌ها در مناطق مختلف کشور می‌تواند راهنمای مهمی برای پزشکان و کادر درمانی باشد تا هم از رد پیوند جلوگیری شود و هم سلامت کلی بیماران حفظ شود.
در این خصوص، آرمین نقی‌پور، کارشناس ارشد آمارزیستی از مرکز ملی تحقیقات بیمه سلامت، با همکاری دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، پژوهشی را انجام داده است. این تحقیق نتایج مطالعات مختلف در ایران درباره شیوع عفونت‌های ویروسی در بیماران دریافت‌کننده پیوند کلیه را گردآوری و بررسی کرده است.
برای انجام این کار، پژوهشگران از روش مرور سیستماتیک استفاده کردند؛ یعنی با جستجوی کلیدواژه‌های مرتبط در پایگاه‌های داده، مقالات علمی منتشرشده در فاصله سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۲ را بررسی کردند. این روش کمک می‌کند یافته‌های پراکنده علمی یک‌جا جمع‌آوری شود و تصویری کلی از وضعیت موجود ارائه دهد. به بیان ساده‌تر، این تحقیق مانند کنار هم گذاشتن قطعات پازل بوده است تا بتوان درک جامع‌تری از وضعیت عفونت‌های ویروسی در بیماران پیوند کلیه در کشور داشت.
نتایج این بررسی‌ها نشان داد که از میان ۲۸۲۲ نمونه مورد مطالعه، برخی ویروس‌ها بیش از دیگران در بیماران مشاهده شده‌اند. استان‌های گیلان، مشهد، رشت و اهواز بیشترین موارد گزارش‌شده را داشتند. سه ویروس پلیوماویروس BK، سیتومگالوویروس (CMV) و هپاتیت C به‌عنوان شایع‌ترین عوامل عفونت در میان بیماران دریافت‌کننده پیوند کلیه شناسایی شدند.
پژوهش همچنین تاکید کرد که دو ویروس BK و CMV اهمیت ویژه‌ای دارند؛ چرا که نه‌تنها باعث بیماری می‌شوند بلکه احتمال از دست رفتن کلیه پیوندی را هم بالا می‌برند. همین موضوع ضرورت غربالگری دقیق‌تر اهداکنندگان عضو پیش از پیوند را برجسته می‌کند تا خطر انتقال این ویروس‌ها کاهش یابد.
اهمیت این یافته‌ها که در «فصلنامه دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران منتشر شده‌اند، در آن است که عفونت‌ها علت حدود یک‌سوم مرگ بیماران پیوند کلیه به شمار می‌روند. در میان آن‌ها، بیماری‌هایی مانند ذات‌الریه یا عفونت ریه عامل اصلی مرگ‌ومیر ناشی از عفونت هستند. بنابراین شناسایی و پیشگیری از ویروس‌های رایج می‌تواند به‌طور مستقیم بر کاهش مرگ‌ومیر در بیماران پیوندی اثر بگذارد.
افزون بر این، برخی ویروس‌ها مانند پلیوماویروس BK می‌توانند به‌طور مستقیم به کلیه آسیب برسانند و حتی باعث اختلال جدی در عملکرد عضو پیوندی شوند. این ویروس گاهی بدون علامت خاصی فعال می‌شود و تنها از طریق آزمایش‌های ویژه قابل شناسایی است. به همین دلیل، پایش مستمر بیماران پیوندی و انجام آزمایش‌های منظم برای تشخیص زودهنگام عفونت اهمیت زیادی دارد.
سیتومگالوویروس هم که در شمار ویروس‌های «خانواده هرپس» قرار دارد، می‌تواند پس از مصرف داروهای سرکوب‌کننده ایمنی دوباره فعال شود. این ویروس در صورت عدم کنترل، می‌تواند طیف وسیعی از مشکلات مانند تب‌های مداوم، التهاب کبد، عفونت ریه و حتی مشکلات عصبی ایجاد کند. همچنین حضور این ویروس احتمال رد پیوند را افزایش می‌دهد و بیماران را در برابر سایر عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند.
در مجموع، این تحقیق تصویری جامع از وضعیت عفونت‌های ویروسی در بیماران پیوند کلیه در ایران ارائه داد. نتایج به‌روشنی نشان دادند که بدون نظارت و غربالگری دقیق، خطرات جدی سلامت بیماران و کلیه‌های پیوندی را تهدید می‌کند. به همین دلیل، کارشناسان بر لزوم برنامه‌های پیشگیرانه و توجه بیشتر به غربالگری اهداکنندگان عضو تاکید دارند.
نظرتان را درباره این مطلب بنویسید !
ارسال دیدگاه