بامداد زاگرس آنلاین -زهرا کیانی:با توجه به افزایش گرایش به تاتو یا خالکوبی در بین نوجوانان و جوانان به ویژه در استان خوزستان ،لزوم ریشه یابی دلایل ( فردی و اجتماعی )و ارائه راهکارهای موثر در برخورد با این پدیده احساس می شود .
تاتو یک نوع نقش و نگاراست که با استفاده از ورود رنگدانه به داخل پوست طرح هایی با ماندگاری طولانی مدت رویِ پوست نمایان می شود .
آنچه از سابقه تتو می توان گفت این که در گذشته با نام خالکوبی و برای زیبایی یا اعلام قدرت برخی اقوام و یا برای پوشاندن ورفع نقص و یا ناهنجاریی مثل جای زخم های عمیق و سطحی استفاده می شد.
سابقه خالکوبی در ایران نیز به دوره‌های تاریخی بر می‌گردد کمااینکه بر پیکر برخی تندیس‌های کشف شده در پازیریک(روسیه) و لرستان مربوط به دوره هخامنشیان، نشان خالکوبی وجود دارد.
مولوی در مثنوی معنوی، به عمل خالکوبی با عنوان "کبودی زدن" اشاره می‌کند که در آن زمان پهلوانان، تصاویر و طرح‌های شیر و اژدها را بر بازو یا سینه خود می‌کشیدند.
اما آن چه امروزه به عنوانِ پدیده ای جهانگیر،رایج شده است با گذشته تفاوت های بسیاری دارد .
تتو دیگر خطوط آبی پخش‌شده زیر پوست چروکیده پیرمردها یا پیرزن ها نیست وبه یکی از رایج‌ترین خدمات آرایشگاه‌ها و سالن‌های زیبایی تبدیل شده است .
به جای سوزن های دردناک گذشته امروزه قلم هایی وجود داره که به سرعت و با استفاده از انرژی الکتریکی مثل یک ماشین چرخ خیاطی عمل می کند و نقش ونگار مورد نظر را حک می کنند .
نه تنها ، تتوِ خط لب و خط چشم و ابرو که ابزاری برای زیبایی زنان است گسترش پیدا کرده ، امروزه با جوانانی روبه‌رو می‌شویم که بخشی یا تا تمام قسمت‌های پیدا و پنهان اندام خود را به بومی برای نقاشی دردناکی به نام تاتو اختصاص داده‌اند .
بابک یک تاتو کار حرفه ای است او می گوید این کار یک هنر است و با خالکوبی بسیار فرق دارد زیرا به‌خاطر استفاده از دستگاه ، از درد کمتر و به‌دلیل تنوع رنگ، از زیبایی بیشتری برخوردار است .
او در ادامه دستگاه ها و مواد اولیه ای را به من نشان داد که همگی قیمت های بالایی داشتند تنها یکی از دستگاه ها 100 میلیون تومان قیمت داشت .
او می گوید از همه اقشار جامعه ، مشتری دارد ، تحصیل کرده ، فقیر و غنی ، کارمند و بازاری .
اما کسانی که از وضعیت مالی پایین تری برخوردارند بیشتر به دنبال حک کردن اشعاری که دلالت بر شکست عشقی دارد یا بزرگداشت اعضا خانواده مثل مادر هست ، تمایل دارند اما ثروتمندان به دنبال طرح های خاص می گردند .
بسته به اوضاع روحیشان ، طرحها و نقشه‌های مختلفی را پیشنهاد میدهند،از طرح‌های گل، پرنده و چشم گریان انواع حیوانات گرفته تا جملات انگلیسی و فارسی .
برای اجرای تتو مچ دست، ساعد ، بازو بیشترین طرفدار و مچ پا و گردن و سینه نقاط بعدی دلخواه مشتریان است همینطور
کسانی که از قبل طرح مورد علاقه شان را انتخاب کرده اند ، کمتر بعد از تتو پشیمان می شوند .
او در مورد عوارض تاتو گفت : اگر عمق شناسی پوست رعایت شود (عمق شناسی یعنی کجا و به چه میزان عمق سوزن وارد پوست شود) و همینطور از رنگ‌هایی با برندهای معتبر استفاده شود ، تتو عوارض ندارد .
اما متاسفانه چون رنگ های بَرندِ اصلی ، گِران هستند و مشتریان میخواهند هزینه کمتر بدهند یک سری از تتو آرتیست‌ها از رنگ‌های تقلبی استفاده می کنند که این کار باعث میشود پوست آسیب بیند.
وقتی از بابک در مورد دستمزدش پرسیدم ابتدا طفره رفت ولی با اصرار من ساعتی 500 هزار تومان را عنوان کرد او می گفت : مشتریانش در شهرستان های دیگر ، حاضرند هزینه هتل و اقامت او را بپردازند تا به آن شهرها برود و گاهی درآمدش در ماه به 60 میلیون تومان هم می رسد .
سامان ، یکی از مشتریان او ، که کارمند رسمی یکی از ادارات دولتی است گفت : باید واقعاً به این کار علاقه داشته باشی تا بتوانی دردش را بدون مُسَکِن تاب بیاوری .
او که در حال خالکوبی نقش یک گرگ بر ساق پای خود بود گفت : من دوست داشتم تتو را در قسمتی از بدنم حک کنم که دیگران هم ببینند ، اما به خاطر موقعیت شغلیم مجبور شدم در جایی که پوشیده می شود این نقش را بزنم .
انگیزه سامان برای انجام تتو، زیبایی بخشی به بدن و داشتن ظاهری متفاوت بود .
برخلاف او اشکان تتو را راهی می داند برای اینکه آدم‌ها عقایدشان را روی بدنشان ثبت کنند.
او گفت : از همان وقتی که ده یازده ساله بودم به تتو علاقه داشتم. ، وقتی بزرگتر شدم تصمیم گرفتم از تتو به عنوان راهی برای ثبت تفکرات و عقیده‌هایم استفاده کنم.
البته این گرایش در بین دختران و زنان هم دیده می شود ولی طرح‌های آن متفاوت ترو گستره آن محدود تر است .
سارا که تاتو های مختلفی را بر بدن خود حک کرده بود گفت : در بسیاری از مهمانی‌ها برای تاتوهای روی بدنم مورد سرزنش فامیل قرار می‌گیرم اما نظر منفی دیگران برایم اهمیتی ندارد .
او انجام این کار را موجب تقویت خودباوری در خود عنوان کرد و گفت : به خاطر سخت‌گیری‌ها و محدودیت‌ها یی که در کانون خانواده ، با آن روبه رو بوده ام این نقوش را بر بدنم حک کردم ، این کار برای من به نوعی خلاف جریان آب حرکت کردن است .
انگیزه ها متفاوت بود بعضی‌ها تتو را راهی برای نشان دادن مالکیت بر بدنشان و تاکید بر اینکه اختیار رفتار با بدن در دست خودشان است، می‌دانند و عده‌ای هم تتو را راهی برای جاودانه‌کردن یک پیوند مشترک و یادآوری یک علاقه یا خاطره عنوان میکنند.
پیامدهای خطر آفرین تتو یا خالکوبی برای سلامتی
اما هنوز سوال‌هایی باقی مانده است. این که به چه کسی میشود آنقدر اعتماد کرد که اجازه داد نقشی که تقریبا غیرقابل پاک‌شدن است را روی تن آدم نقاشی کند و از بهداشتی بودن لوازم و یک‌بار مصرف بودن سوزن‌هایش اطمینان حاصل کرد و مهمترین سوال این که آیا این کار عوارضی برای بدن دارد ؟
دکتر نادر پازیار متخصص پوست و مو و مدیر گروه پوست دانشگاه جندی شاپور اهواز در جواب سوال این سوال گفت : برای بررسی عوارض تتو ابتدا باید ببینیم ، مواد اولیه مورد استفاده ، چه نوع موادی است ؟ و تتو کار( تاتو آرتیست ) با چه قلمی قرار است طرح را پیاده کند ؟ و از چند نوع رنگ استفاده می کند همه این موارد بر پوست تاثیر گذار است و ممکن است آن را دچار عارضه کند .
علاوه بر این زمانی که رنگ وارد پوست می شود ، به دلیلِ شکستنِ سدِ دفاعیِ پوست، به جز ناحیه مورد نظر می تواند به نواحی دیگر بدن سرایت کند و احتمال واکنش های مرتبط با سیستم ایمنی در بدن وجود دارد .
وی افزود اگر قلم های مورد استفاده آلوده باشند و بدون استریل یا تعویض برای چند نفر استفاده شده باشند امکان انتقال عفونت ها را به همراه دارند .
همچنین، استفاده از رنگهایِ تقلبی توسطِ برخی تتوکاران ممکن است به پوست آسیبِ جدی برساند.
به علاوه، خالکوبی بدون رعایت الزامات بهداشتی و از طریق سوزن های آلوده میتواند موجبِ انتقال انواع عفونت های باکتریایی ( استافی ) و یا عفونت های ویروسی مثلِ هپاتیت B ، هپاتیت C، ایدزو انواع بیماریهای عفونی شود.
بنابراین این عفونت ها یا می تواند به شکل موضعی و پوستی خود را نشان دهد و یا به شکل در گیر کردن ارگان های داخلی بدن باشد .
واکنش های آلرژیک به رنگها
رئیس بخش پوست بیمارستان امام خمینی شایع ترین رنگ هایی که ایجاد حساسیت می کنند را رنگ قرمز و سبز نام برد و گفت رنگ های آبی و زرد نیز می تواند خود را به شکل خارش قرمزی و حساسیت پوستی نشان دهند .
پازیار عنوان کرد : واکنشهایِ آلژیک ممکن است تاخیری باشد وعوارض آن مدت زمان زیادی پس از انجام تتو بروز کند .
این متخصص پوست عوارض دیگر تتو را برشمرد :
برجسته شدن پوست ( واکنش گرانلو ماتوز )
تشکیل گوشت اضافه (کیلوئید )
واکنش موضع تتو شده به روش های تشخیصی مثل MRI (اثرگذاری رنگ ها بر امواج الکترو مگنتیک )
اضافه وزن بدن و تغییر فُرم تتو
این متخصص پوست اذعان داشت : یکی دیگر از مسایلی که در افرادی که تتو انجام داده اند به وفور دیده می شود ، ابراز پشیمانی و ندامت آنان است .
وی اضافه کرد : بسیاری از خانم هایی که تتو ابرو ، خط لب و خط چشم انجام داده اند برای پاک کردن این نقش و نگارها مراجعه می کنند ولی از آنجایی که بیشتر تتو ها ، دائمی هستند و کمتر از نوع موقتی استفاده می شود ، پاک کردن آن ها بسیار مشکل است .
در حال حاضر با دستگاه لیزر محو کردن تتو ها انجام می شود ولی هیچ تضمینی وجود ندارد که تتو به صورت کامل و صد درصد محو شود .
این متخصص پوست یادآور شد : حذفِ و پاک کردن تتو ، در مقایسه با انجامِ آن، هزینه و دردِ بیشتری دارد .
وی نداشتن آگاهی قبل ازانجام تتو وتصمیم گیری لحظه ای را از مهمترین عوامل انجام این کار برشمرد و گفت : ایجاد نقش دائمی بر بدن موضوع مهمی است و باید تمام جوانب آن قبل از انجام ، سنجیده شود و عوارض احتمالی آن در نظر گرفته شود .
پدیده ی خالکوبی یا تتو از دیدِ گاه روان شناسی
بررسی ها نشان میدهد که تمایلِ به خالکوبی، بیشتر از آنکه به طبقه یِ اجتماعی یا سطحِ درآمدِ افراد وابسته باشد، بیشتر تابعِ شخصیتِ آنهاست.
پروین رضایی دکتری روان شناسی تربیتی با بیان این که بسیاری از افراد، تتو را به دلیلِ داشتنِ ظاهری متفاوت انتخاب میکنند گفت : در واقع آنها میخواهند با رغبت و لذت، دردِ ناشی از خالکوبی را تحمل نموده تا بیشتر در معرض و مرکزِ توجه، نمایش و دیدِ گروههایِ دوستانِ خود باشند.
رضایی بیان داشت : بعضی از طرحهایِ تتو، حتی معنایِ خاصی هم ندارند و فرد ، فقط به دلیلِ بزرگتر، عجیبتر و یا داشتن جزئیاتِ بیشتر، آن طرحها، آنها را انتخاب میکنند .
بعضی از افراد نیز، بخشهایی از کمبودها و کاستیهایِ زندگیِ خود و یا شکوه و شکایت از روزگار و شرایطِ موجود را، با استفاده از سرنگهایِ رنگی، رویِ پوست خود حک میکنند و با انجامِ این کار، به طورِ کاذب احساسِ قدرت نمایی کرده و حس میکنند که کارِ بزرگی را انجام داه اند؛ در حالیکه، بیشتر از هر چیزِ دیگری، فقط به بدنِ خود، آسیب رسانده اند!!!
این دکتری روان شناسی تربیتی در باره ی علت شیوع این پدیده مخصوصأ بینِ جوانان گفت : عوامل متعددی در رواج این پدیده نقش دارند.؛ مانندِ تقلید و الگوگیری از مُدهایِ متداول در بینِ هنرمندان و ورزشکارانِ سرشناسِ جامعه یا همان همانند سازی .
افرادی که دچارِ بحرانِ هویتِ فردی، اجتماعی و یا اختلالات شخصیتی هستند، بیشتر در معرضِ گرایش به چنین رفتارهایی هستند .
وی همچنین، دلیل دیگر مبادرت به خالکوبی را ریشه در بعضی اختلالات روان شناختی دانست و گفت : برخورداری از اختلال شخصیت نمایشی یا اختلال شخصیتِ مرزی یکی دیگر از دلایل اشتیاق به این پدیده است .
رضایی ویژگی افرادِ با شخصیتِ نمایشی را اینگونه توصیف می کند : معمولأ این افراد احساساتی هستند و در زمینه های مختلف زندگی، به طورِ افراطی، توجه دیگران را می طلبند .همچنین آنها از ظاهرِ خود، به شکلِ افراطی، برای جلب توجه دیگران استفاده میکنند.
به گفته وی ابرازِ احساساتِ آدمهایِ نمایشی، غالبأ به سرعت تغییر کرده و بسیار سطحی و گذرا میباشد و هیچ عمق و استحکامی ندارد؛ یعنی ممکن است در یک لحظه، شاد و در لحظه ای دیگر، غمگین باشند.
آنها، خودنما و نمایشی رفتار میکنند و در عین حال، بسیار تلقین پذیرند و به راحتی تحت تأثیرِ افراد یا موقعیتها قرار میگیرند.
وی خاطر نشان کرد : دوستانِ جوانِ ما باید بدانند که معمولأ خالکوبیها تحتِ شرایطِ روحی، روانی و اجتماعیِ خاصی ایجاد میشوند و بعد از گذر از آن شرایط ، کارکردِ خود را از دست میدهند و در نهایت، به ضایعه و عارضه یِ روانی برای فرد، تبدیل میشوند.
رضایی ویژگی افرادِ دادای اختلال شخصیت مرزی را توضیح می دهد : معمولأ این افراد با خُلقِ آشفته، طغیانهای هیجانی، خشم زیاد، ترس از تنهایی و هیجانهایِ تکانشی شناخته میشوند.
این افراد، همواره نگرانِ این هستند که از طرفِ دیگران طرد شوند؛ طوری که برایِ جلب توجه دیگران، به هر کاری دست میزنند. شخصیتهایِ مرزی بی ثبات و غیر قابلِ پیش بینی هستند.
وی ریشه عواملِ تربیتی مؤثر در بروز چنین شخصیت هایی را در کودکی دانست و عوامل به وجود آورنده آن را برشمرد
موردِ انتقاد واقع نشدن در دورانِ کودکی
فقدانِ تنبیه به جا و به موقع ( مورد انتقاد قرار گرفتنِ مناسب در سنینِ طفولیت )
توجهِ غیر قابلِ پیش بینی و دمدمی مزاجانه یِ والدین نسبت به کودک
توجه و تشویقهایِ دوران کودکی که فقط معطوف به رفتارهای خاصی در کودک بوده است
توجیه کردنِ اشتباهاتِ کودک و مثبت نشان دادنِ آنها در جمع و مهمانی ها
رضایی اذعان داشت : همه ی این رفتارها، منجر به بروزِ یک بلاتکلیفیِ روانی یا به عبارتی یک دوگانگی در کودک شده؛ طوری که او قادر نخواهد بود به درستی تشخیص دهد که کدام رفتار، درست و کدام رفتار، اشتباه بوده است.
وی دلیل دیگر اشتیاق به تتو را بحران هویت نوجوانان دانست و گفت : گاهی نیز نوجوانان و جوانانی که با بحرانِ هویت و بی هویتی مواجه هستند، به منظورِ ابراز هویتِ خود، به سویِ این پدیده تمایل پیدا میکنند در حالیکه از این موضوع غافلند که خالکوبی به دلیلِ دردناک بودنِ آن، مخصوصأ در سنینِ پائین میتواند برای همیشه، ضایعه یِ روحی و جسمیِ جبران ناپذیری در فرد ایجاد کند و اثراتش هرگز از جسم و روانِ فرد پاک نشود.
این پژوهشگرو مشاور خانواده یادآور شد : اگر والدین محترم در فرزند نوجوان خود، تمایل به خالکوبی را احساس میکنند، بهتر است این موضوع را با یک روان شناس در میان بگذارند و سعی کنند که فرزند خود را برایِ مدتی، از دوستانِ دارایِ تتو و نیز از رسانه هایِ جمعیِ تأثیر گذار، دور نگه دارند.
واکاوی پدیده تتو از منظر جامعه شناسی
مهین سعیدی جامعه شناس و پژوهشگر اجتماعی بیان داشت : در سالیان اخیر با توجه به جهانی شدن ارتباطات و استیلای فرهنگ مادیگری که معمولا جامعه را به سمت (شئ سروری )یعنی تشخص طلبی بوسیله ی اشیاء سوق می دهد، متاسفانه ظاهر گرایی (که یکی از دستاوردهای اجتماعی دنیای مادیگری است )در جامعه ی ما رواج پیدا کرده است .
سعیدی یا بیان این که جوانان و نوجوانان برای اثبات خود از طریق اعمال بعضی رفتارها بر روی بدن خود، مثل جراحی زیبایی و خالکوبی اقدام به متمایز کردن خود از دیگران می کنند ، گفت : در واقع الگوی نا به هنجار ظاهر گرایی به تدریج در حال جایگزینی به جای الگو های ارزشی و فرهنگی اصیل در جامعه است.
وی افزود : ظاهرگرایی به شکلی که اکنون در حال رواج در جامعه است واقعا نگران کننده است و حتما باید ریشه یابی و درمان شود.
وی خاطر نشان کرد : البته در نظر داشته باشید که محیط و خانواده و دوستان بر رواج یک هنجار ویا نابهنجار اجتماعی موثرند.
این پژوهشگر اجتماعی در ادامه به توضیح هنجار در جامعه می پردازد : هنجار جامعه معمولا به عمل یا رفتاری اطلاق می شود که اکثریت مردم یک جامعه بر مثبت بودن آن اتفاق نظر دارند ، و رفتار نابهنجار ، عکس این تعریف است.
به گفته وی تتو به خودی خود یک رفتار است که می تواند درجمعی که مقبولیت دارد اتفاق بیفتد و هنجار تلقی شود و خارج از عرف اتفاق افتد که ناهنجار تلقی شود و این تعریف برای تمام رفتارهای انسان قابل تعمیم است .
البته در نظر داشته باشید که رفتارهای اجتماعی معمولا بر اساس الگوهایی شکل میگیرند که باید دید این الگو چقدر با هنجارهای اجتماعی یک جامعه همخوانی دارند.
سعیدی با اشاره به این که در جوامع با فرهنگهای اصیل دینی و ارزشی، معمولا الگوهای اصیل حاکم است گفت : در جوامع اصیل رفتارها را در چارچوب الگوهای ارزشی می سنجند که متاسفانه جامعه ی اصیل ایرانی مدتی است دچار آشفتگی فرهنگی و الگویی شده است که پیامد آن رواج اگوئیسم یا خودپرستی است.
وی عنوان داشت : پدیده ی اجتماعی به نام مُد ، که تتو یکی از مظاهر آن است و در سطح وسیعی از بدن فرد ظاهر می شود ، نمودی از این پدیده های اجتماعی است که هر از گاهی وارد فرهنگ ما می شود اما به دلیل این که دارای اصالت وریشه نیست ، پایدار نمی ماند و بعد از مدتی کنار گذاشته می شود ولی در غیاب الگوهای بهنجار اجتماعی ، اثر خود را بر جامعه می گذارد.
سعیدی در ادامه گفت : این پدیده ها چون دارای چارچوب و الگوی خاصی نیستند معمولا بعد از مدتی به رفتارهای نابهنجار تبدیل می شوندکه البته این گونه پدیده ها را می توان حاصل محرومیتهای نسبی هم دانست.
وی درباره نقش سلبریتی ها در ترویج این پدیده گفت : جوانان و نوجوانان در فرآیند اجتماعی شدن نیاز به الگو دارند و معمولا کسانی الگو قرار میگیرند که موفق به جلب نظر جامعه به خود شده اند.
سعیدی در ادامه افزود : جوانان و نوجوانان معمولا از بازیکنان و بازیگران وهنرمندان الهام گرفته والگو سازی می کنند خب وقتی که یک سلبریتی از رفتاری استقبال کند کاملا مشخص است که کسانی که ایشان را به عنوان الگوی رفتاری خود قرار داده اند به جهت اثبات خود آن رفتار را پررنگتر انجام می دهند.
وی الگوهای ذهنی را در ظهور این پدیده دخیل دانست و گفت : سر چشمه ی رفتارهای ما انگیزه های درونی هستند یعنی رفتارهای ما متاثر ازالگوهای ذهنی ماست .
حالا توجه داشته باشید ، تکرار همین رفتاردر افراد دیگر ، باعث تشدید الگوی ذهنی میشود واین چرخه تا موقعی که با الگویی متفاوت قطع نشود ، همچنان ادامه خواهد داشت که باید متذکر شد که رفتارها در میان مدت ودراز مدت باعث شکل گیری شخصیت می گردد.
سعیدی در رابطه با انگیزه افراد برای انجام تتو گفت : در مورد پدیده های اجتماعی نمیتوان بطور قطع نظر داد ولی همانطور که پیشتر عرض کردم هر رفتاری طبق الگویی ذهنی صورت میگیرد واز آنجایی که فرآیندهای ذهنی متفاوت هستند پس یک پدیده می تواند الگوهای متفاوتی داشته باشد.
وی خاطر نشان کرد : در هر حال انگیزه نسبت به رفتار خاص در قالب پدیده همسان ، یکی است و در رفتاری که خارج از عرف است ، مانند تتوی وسیع بدن و اعمال زیبایی ، انگیزه معمولاً جلب توجه از طریق ظاهر سازی وتمایز از دیگران بوسیله ی دستکاری بر روی بدن است.
وی با بیان این که زنان اکثرا به منظور ظاهری زیباتر و مردان ظاهری متفاوت تراین عمل را انجام می دهند گفت : البته این تفاوت می تواند منفی هم باشد ، مثل فرقه های شیطان پرست که با تغییرات منفی در ظاهر خود سعی در اظهار وجود دارند.
آموزش و احیای فرهنگ اصیل جامعه ، راهکار تغییراین پدیده
این پژوهشگر حوزه اجتماعی تنها راه مقابله با این گونه رفتارها را در آموزش وتغییر الگوهای ارزشی جامعه دانست و گفت : احیای فرهنگ اصیل جامعه ، به روز کردن فرهنگ متناسب با مقتضیات زمان و آشنا کردن جوانان و نوجوانان با الگوهای اصیل دینی و ایرانی از جمله راهکارهای تغییر این گونه رفتارهاست .
وی متذکر شد : تغییر رفتارها در بازه ی زمانی کوتاه ممکن نیست و باید با برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی میان مدت و طولانی مدت وآموزش مداوم وهمراه با معرفی الگو ی قابل قبول باشد.
سعیدی یادآور شد : از آن جا که پدیده های اجتماعی مانند شبکه به هم مربوطند ، این امر میطلبد که برنامه ای جامع با حضور و مشارکت جامعه شناسان و روانشناسان تدوین شود.
براین‌اساس پیشنهاد میشود که:
الف- ازآنجاکه نگرش و تمایل به تاتو بین برخی از افراد وجود دارد، در راستای مراقبت از بدن و اجزای فیزیکی بدن لازم است آرایش و به‌خصوص تاتو که شدیدترین نوع آرایش فیزیکی بدن است، زیر نظر و مراقبت پزشکان و متخصصان آن قرار گیرد.
ب- تمام کسانی که به هر نوعی خالکوبی انجام داده‌اند، تست غربال‌گری انجام دهند تا از عوارض احتمالی آن در امان باشند.
ج- محرومیت نسبی، از عوامل تشویق‌کنندة افراد به خالکوبی است؛ بنابراین، تا حد امکان با دراختیارگذاشتن تسهیلات به افراد، احساس محرومیت نسبی در جامعه را کاهش دهند.
د- لازم است افراد جامعه را از عواقب و مشکلات اجتماعی، فیزیکی و روان‌شناختی تاتو آگاه کنند؛ زیرا در هر تصمیمی اگر شناخت کافی باشد، مشکلات آتی آن به‌نسبت کمتر خواهد بود.
به‌طورکلی باید به مسائل فرهنگی در رابطه با گسترش استفاده از خالکوبی توجه کرد. نداشتن قوانین برای مدیریت این رفتار و نبود منابع لازم برای مقابله با خالکوبی ازجمله مسائلی است که مسؤولان باید به آن توجه داشته باشند و برای حل آن راهکاری بیاندیشند.
نظرتان را درباره این مطلب بنویسید !
ارسال دیدگاه