سرنوشت کودکانی که به خاطر کرونا «پدر و مادر» خود را از دست دادند چه شد؟

 وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی زمستان سال گذشته (۱۴۰۰) گزارشی ارائه کرد که با استفاده از داده‌های متوفیات ناشی از کرونا که از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اخذ و با داده‌های پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان ترکیب‌ شد، وضعیت خانوارهای دارای کودک و خانوارهای زن سرپرست آسیب‌دیده از کرونا را بررسی کرده بود؛ گزارشی که خلاصه آن نشان می‌داد ۱۴ هزار و ۶۱۳ کودک زیر ۱۸ سال، سرپرست خود را به‌ واسطه ابتلا به کرونا از دست‌ داده‌اند.

اما یک پژوهش تطبیقی که توسط هیلز و همکاران او (در سال ۲۰۲۱) انجام‌ گرفته و توسط سازمان جهانی بهداشت منتشر شده نشان می‌دهد که بر اساس برآورد داده‌های مرگ‌ومیر ناشی از کرونا در ۲۱ کشور مورد مطالعه، ظرف یک سال گذشته، حدود یک‌میلیون و ۴۲ هزار کودک، مرگ حداقل یکی از والدین خود را تجربه کرده‌اند.

در هر هزار کودک، ۱۰.۲ کودک در پرو، ۵.۱ کودک در آفریقای جنوبی، ۳.۵ کودک در مکزیک، ۲.۴ کودک در برزیل، ۲.۳ کودک در کلمبیا، ۱.۵ کودک در ایالات‌متحده آمریکا، ۱.۱ کودک در آرژانتین و یک کودک در روسیه یکی از والدین خود را در بازه زمانی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ از دست‌ داده‌اند.

این نرخ برای ایران ۱.۷ کودک به ازای هر هزار کودک است و بر این اساس، کشور ما در میان ۲۰ کشور بررسی‌شده در قاره‌های مختلف، در جایگاه ششم قرار دارد. به تعبیر دیگر، تعداد کودکان یتیم شده در بازه زمانی مذکور از تعداد افراد فوت‌شده پیشی گرفته است.

 از این میزان، تعداد کودکانی که پدر خود را ازدست‌داده‌اند بین ۲ تا ۵ برابر بیشتر از کودکانی است که مادر خود را ازدست‌ داده‌اند.

در این راستا، سعید بابائی، مدیرکل کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور در پاسخ به این سوال که آیا در دوران شیوع ویروس کرونا کودکانی که هردو سرپرست خود (هم پدر و هم مادر) را از دست داده و به مراکز نگهداری بهزیستی تحویل داده شده باشند نیز وجود داشته است؟ به ایسنا می‌گوید: هیچ کودکی به سبب از دست دادن والدین به مراکز بهزیستی وارد نشد.

وی می‌افزاید: در طول دوران کرونا کودکانی بوده‌اند که یک یا هر دو والد خود را از دست داده‌اند، اما فرهنگ مردم ما به گونه‌ای است که همیشه حمایت از این کودکان را در کانون خانواده و فامیل در دستور کار خود قرار می‌دهند و کمتر پیش می‌آید که کار نگهداری آنان به بهزیستی سپرده شود.

مدیرکل کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور با اشاره به زلزله کرمانشاه ادامه می‌دهد: همین اتفاق در زلزله کرمانشاه نیز افتاد و با این که خانواده‌های زیادی دچار آسیب شدند اما هیچ کودکی به سبب از دست دادن والدین در زلزله وارد مراکز بهزیستی نشد.

بابایی یادآور می‌شود: اصولا در استان‌هایی که بافت بومی و فرهنگی قوی دارند، کودکان کمتری وارد مراکز بهزیستی می‌شوند و در صورت نیاز سازمان بهزیستی از این کودکان در خانواده جایگزین آنان که توسط اقوام نزدیک آنان نگهداری صورت می‌پذیرد، حمایت و نظارت می‌کند.